Sosyal medyada değişen alışkanlıklar ve yeni trendler üzerine Faruk Ali ile söyleşi

Sosyal medya artık sadece fotoğraf paylaşmak ya da haber okumak için kullandığımız bir mecra değil. Kuzey Makedonya’da gündem belirleyen, fikirleri şekillendiren ve hatta yeni iş alanları yaratan bir dijital ekosistem haline geldi.

1989 Aşağı Banisa, Gostivar doğumlu Faruk Ali, dijital medyaya olan ilgisini üniversite yıllarında keşfetti. İstanbul’da aldığı eğitim ve katıldığı seminerlerle bu ilgiyi profesyonel bir uzmanlığa dönüştürdü. “Dijital Pazarlamada Marka Sadakati” konulu yüksek lisans teziyle akademik alanda da iz bırakan Faruk Ali, bugün sosyal medya analizleriyle hem sektörün hem de toplumun nabzını tutuyor. Geçtiğimiz günlerde paylaştığı “Kuzey Makedonya’da Sosyal Medya Faaliyetleri – 2025” araştırması, platformların kullanıcı alışkanlıklarından dijital bireyliğe geçişe kadar birçok başlığı mercek altına alıyor. Facebook ve YouTube’un hâlâ zirvede olması, TikTok’un inişli çıkışlı grafiği, LinkedIn’in sürpriz yükselişi ve X’in küçük ama etkili topluluğu… Hepsi bu söyleşide detaylarıyla ele alınıyor. Sosyal Medya Uzmanı Faruk Ali ile dijital dünyanın perde arkasına göz attığımız bu söyleşi, sosyal medyanın sadece ekranlarda değil, toplumun düşünme biçiminde nasıl köklü değişimler yarattığını da ortaya koyuyor. 2026 ve sonrasında bizi neler bekliyor, yapay zekâ destekli platformlar hayatımıza nasıl yön verecek? Hepsi söyleşide. “Faruk Bey, sizi sosyal medya ile ilgili yaptığınız çalışmalarla tanıyoruz. Bize kısaca kendinizden, bu alana nasıl yöneldiğinizden ve şu anda üzerinde çalıştığınız projelerden bahseder misiniz?” Ben Faruk Ali 1989 Aşağı Banisa, Gostivar doğumluyum. 2009 yılında Uluslararası Balkan Üniversitesinde iletişim fakültesinde kayıt yaptırdığım zaman internet yayıncılığıma olan ilgimden dolayı daha fazla kaynaklar elde ederek bu alandaki ilgim daha da artmaya başladı. 2013 yılında Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı – YTB Türkiye Burslarını kazandığımda İstanbul’da Marmara Üniversitesinde bu alanda kendimi geliştirmek için daha da katkı sağladı. İstanbul’da katıldığım etkinliklerde seminerlerde de sosyal medya bilgimi geliştirmekte çok faydası dokundu. “Dijital Pazarlamada Marka Sadakati” konulu yüksek lisans tezimi de yazmakta çok etkili oldu. O dönemde bu tez alanında yazılmış ilk tez oldu.  Makedonya’ya döndükten sonra pazarlama, dijital pazarlama ve sosyal medya uzmanı olarak farklı sektörlerde çalıştım. Sosyal medya üzerinden paylaştığım analizler toplum faydalı olma bilinciyle maddi bir kazanç beklemeden birçok kişiye ulaşılmasını ve fayda görmesini istedim. “Geçenlerde ‘Kuzey Makedonya'da Sosyal Medya Faaliyetleri – 2025’ araştırmanızı paylaştınız. Gerçekten ilgi çekici bulduk. Bu çalışmayı nasıl hazırladınız, neleri ortaya koydu, biraz daha detaylı anlatır mısınız?” Bu araştırma her yıl sosyal medya enstitüleri tarafından paylaşılan bir araştırma. Açık kaynak bir analiz. Ama, bunu detaylandırmak ve ülke bazında incelemek zaman alan bir süreç. Farklı kaynaklardan edindiğim bilgilerden harmanlanmış bir araştırma. Sosyal ağların kullanıcılarına baktığımızda ülkenin aktif internet kullanıcısı ve etkileşim tablosunu ortaya koymaktadır. Gelişen internet kullanımıyla birlikte, Kullanıcı alışkanlıklarının de değiştiğini görebiliyoruz. Genç nüfusun daha çok yeni nesil sosyal ağlara yöneldiğini ve artık içerik üreticileri olarak karşımıza çıktığını görebiliyoruz. Artık sosyal medya kullanıcısndan çok içerik üreticisi ve fikirlerimizi de paylaştığımız bir dijital birey olma yolunda ilerliyoruz. “2025 verilerine göre Facebook ve YouTube hâlâ lider. Bu platformların bu kadar güçlü kalmasını neye bağlıyorsunuz?” Facebook geçen yıla kıyasla daha fazla kullanıcısı arttı ve 1 milyon üyeye ulaştı. Klasik bir sosyal mecra olmasına rağmen herkese hitap ettiği için de çok sayıda kişi hala aktif olarak kullanılıyor. 13 yaştan başlayarak (Facebook hesap açma izni verilir)  bütün yaş aralığında kullanıcıya sahip. YouTube ise izlenim alışkanlığımızın olduğu bir sosyal mecra. Toplum olarak video izleme alışkanlığımızın yüksek olmasından dolayı tercih edilmektedir. “TikTok’un hızlı yükselişi sizce Kuzey Makedonya’daki içerik tüketim alışkanlıklarını nasıl etkiliyor?” TikTok 2024 verilerine baktığımızda 754.000 takipçi mevcuttu. 2025 verilerinde ise bu rakam 690.000 takipçiye kadar düştü. Düşüşün nedenlerinden biri sahte hesapların kapatılmasından dolayı kaynaklanabilir. Bir diğer neden ise diğer sosyal medya platformların teşfikleri takipçileri diğer platformlarda içerikleri izlemeleri ve paylaşmalarını rekabet sağlamasıdır. İnstagram bu rekabette öncülüğü yürütmektedir. TikTok kullanımı toplumda gizli yeteneklerin var olduğunu ve bu yetenekleri bu mecrada keşfettiğimizi görüyoruz. Daha çok insana daha hızlı şekilde ulaşmasını sağlıyor. Influencerler de bu durumu fırsat bilerek kendine yeni bir sektör oluşturmuş oldu. Markalarla işbirlikleri hem kendi kazançlarına hem de markaların kazanmasına sebep olur. Tabi tüketici alışkanlıklarını da değiştirmiş oluyor. Ürün satın almakta fikir sahibi oluyor. “2025 itibarıyla Kuzey Makedonya’da sosyal medya kullanımında en dikkat çekici değişim sizce ne oldu?” Tabi burada Facebook her zaman hızlı büyümeye devam ediyor. Gündemi takip etmemizde ve fikirlerimizi paylaşmamızda öncü olan platform. LinkedIn 400 bin üzerindeki kullanıcısıyla aslında en çok dikkat çeken sosyal mecra oldu. LinkedIn’de hem iş bulmak için hem de daha çok iş ile alakalı sektörel haberleri takip etmek için ideal bir platform. En hızlı yükselen sosyal mecra olmasına rağmen, bu platformda hala bizim ülkedeki kullanıcılar bu konsepte uygun içerikleri daha az paylaşıyoruz. İş bulma konusunda ve işçi bulma konusunda gayet başarılı bir platform. “Araştırmanızda X (Twitter) platformunun Kuzey Makedonya’da 130.000 kullanıcıyla daha küçük ama aktif bir topluluğa sahip olduğunu belirttiniz. Sizce bu durumun temel nedeni nedir? Twitter yani yeni adıyla X Kuzey Makedonya’da çok takipçisi olmasına rağmen pasif kullanıcı statüsünde devame diyor. Aktif kullanıcıya baktığımızda bu 5-10 bin civarında olduğunu görüyoruz. Kullanılıyor ama toplumda gereken ilgiyi görmüyor. “Kuzey Makedonya’da sosyal medya artık sadece bir iletişim aracı değil; toplumsal tartışmaların, aktivizmin ve gündelik yaşamın bir parçası haline geldi. Sizce bu dijital etkileşimler toplumun düşünme biçimini, tepkilerini ve hatta değerlerini nasıl şekillendiriyor?” Kuzey Makedonya’da kamuoyu oluşturma mecrası artık sosyal medya. Siyasiler, markalar, tanınmış kişiler artık geribildirimlerini sosyal emdyadan takip edip ona göre kendilerine bir yol haritası çıkıyor.  Yorumlarda toplumu yönlendirmekle birlikte, aynı zamanda da başkalarına karşı nefret söylemi ve sert eleştirilerde de bulunuyoruz. Bu toplumda bazen eleştiri kültürü olmadığını da kanıtlıyor. Güzel fikirlerle, güzel ve faydalı yorumlarla da toplumu olumlu yönde de etkiliyoruz. “2026 ve sonrası için Kuzey Makedonya’da sosyal medya alanında hangi gelişmeleri bekliyorsunuz?” 2026 yılında Kuzey Makedonya’da artık yapay zekâ desteği sunan sosyal ağları konuşmuş olacağız. Facebook Meta AI, X Grok ve Google Gemini yapay zeka destekli sosyal ağlar dışında, CHatGPT, DeepSeek, Copilot vs. Gibi yapay zeka uygulamaları destekli daha kreatif platformlar görebiliriz. Tabii bununla birlikte yeni sosyal mecraların da ortaya çıkmasında zemin hazırlayacaktır. H.Gina