Batı Trakya'da 83’e düşen Türk okulları kimliği tehdit ediyor

Batı Trakya’da Türk azınlık ilkokulları hızla kapanıyor. Lozan’ın özerk eğitim hakkı ihlal edilirken, kimlik ve kültürün aktarımı tehlikeye giriyor. 1930’lardaki 305 okuldan sadece 83’ü kaldı.

Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü’nden Doç. Dr. Ali Hüseyinoğlu, Yunanistan’ın Batı Trakya’daki Türk azınlık ilkokullarının kapatılmasını AA Analiz için değerlendirdi. Okulların sayısı hızla azalıyor 1930’larda 305 olan Türk azınlık ilkokulu sayısı bugün 83’e düştü. Yalnızca 2025-2026 eğitim yılında Doğu Makedonya ve Trakya eyaletinde 32 okul kapatıldı; bunların 3’ü Batı Trakya’daki Türk azınlık okulları. Görünürde öğrenci azlığı, gerçekte siyasi müdahale Yunanistan, “9 öğrencinin altına düşen okulları kapatma” gerekçesini öne sürüyor. Ancak Hüseyinoğlu’na göre, bu uygulama azınlık okullarının özel ve özerk statüsünü yok sayıyor. Türkçe ders saatlerinin azaltılması, tabelalardan “Türk” ibaresinin kaldırılması, iki dilli eğitimin kalitesinin düşürülmesi yıllar içinde velilerin Yunan okullarına yönelmesine yol açtı. Geçici kapanışlar kalıcı oluyor Okullar “3-4 yıllığına geçici” kapatılıyor, ancak yeniden açılan tek bir örnek bulunmuyor. Böylece süreç fiilen kalıcı kapatma anlamına geliyor. Lozan Antlaşması’nın ihlali Lozan’ın 40. ve 41. maddeleri azınlıkların özerk eğitim hakkını garanti ediyor. Ancak Yunanistan, 1950’lerden itibaren aldığı kararlarla azınlıkların eğitimde söz hakkını kısıtladı, okulların özel statüsünü ortadan kaldırdı. Kimlik ve kültür için hayati önem Hüseyinoğlu’na göre, Türk okullarının kapatılması yalnızca eğitim değil, kimlik ve kültürün gelecek nesillere aktarılması açısından da büyük tehdit oluşturuyor. Batı Trakya’da Türkçe eğitimin belkemiğini bu ilkokullar oluşturuyor. Ekonomi ve göç de etkili 2010 krizinden sonra artan işsizlik nedeniyle Batı Trakya Türkleri Avrupa’ya göç etmeye başladı. Bu durum kırsal bölgelerde öğrenci sayısını daha da azaltıyor. Ancak Hüseyinoğlu, asıl sebebin eğitimdeki özel statünün sistematik biçimde aşındırılması olduğunu vurguluyor.