Rusya-ABD zirvesi sonrası: Toprak pazarlığı mı barış zamanı mı?

Zirve sonrası açıklama yapan Batılı diplomatik çevreler, teklifin ciddi şekilde değerlendirildiğini ancak Kiev’in onayı olmadan hiçbir planın ilerleyemeyeceğini vurguladı.

Alaska'nın Anchorage kentinde gerçekleşen tarihi zirvede, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’daki savaşa son verilmesi amacıyla kapsamlı bir barış planını masaya yatırdı. Reuters’a konuşan kaynaklara göre, görüşmelerde öne çıkan teklif, Ukrayna’nın doğusundaki bazı bölgeleri Rusya’ya bırakması karşılığında, Moskova’nın da sınırlı topraklardan çekilmesi yönünde. Barış planının temelinde, Ukrayna’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinden tamamen çekilmesi, buna karşılık Rusya’nın Harkov ve Sumi bölgelerinde elinde tuttuğu küçük bazı alanları iade etmesi yer alıyor. Öte yandan, Kırım’ın Rus toprağı olarak resmen tanınması da Kremlin’in talepleri arasında bulunuyor. Putin'in önerisinin, batılı liderler ve Ukrayna tarafıyla yapılan daha önceki istişarelere dayandığı belirtilirken, bunun bir başlangıç pozisyonu mu yoksa Moskova'nın son teklifi mi olduğu belirsizliğini koruyor. ABD Başkanı Trump, görüşmenin ardından Fox News’e yaptığı açıklamada, “Birçok konuda büyük ölçüde anlaştık. Ukrayna da kabul ederse, bu savaşı sonlandırmak mümkün olabilir,” ifadelerini kullandı. Ancak Trump, hala bir ateşkes sağlanmadığını ve tüm tarafların net bir mutabakata varamadığını vurguladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise yarın Washington’a giderek Trump ile yüz yüze görüşecek. Kiev yönetimi, daha önce defalarca herhangi bir toprak tavizini reddettiğini ve savaşın Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruyarak sona ermesi gerektiğini dile getirmişti. Putin'in önerdiği diğer koşullar arasında şunlar da yer alıyor: Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi, bunun yerine alternatif güvenlik garantileri alması, Rusça'nın resmî dil statüsünün tanınması, Rus Ortodoks Kilisesi’nin ülkede serbestçe faaliyet göstermesi, Ve Rusya’ya uygulanan bazı ekonomik yaptırımların kaldırılması. Zirve sonrası açıklama yapan Batılı diplomatik çevreler, teklifin ciddi şekilde değerlendirildiğini ancak Kiev’in onayı olmadan hiçbir planın ilerleyemeyeceğini vurguladı. Ukrayna savaşı üçüncü yılını tamamlarken, bu girişim, savaşın diplomatik yollarla sona ermesi için şimdiye kadar yapılan en somut temaslardan biri olarak değerlendiriliyor. Ancak önümüzdeki günlerde Zelenskiy’nin tavrı ve Ukrayna halkının tepkisi, bu planın kaderini belirleyecek gibi görünüyor.