Bulgaristan’da Kemalist Türkçe gazetelerin1934 yılında yasaklandığı ıspatlandı

1922–1934 yıllarında Bulgaristan’da çıkan 8 Kemalist Türkçe gazete, Türk azınlığın haklarını savunduğu için ulusal güvenlik tehdidi sayıldı ve 1934 darbesi sonrası kapatıldı.

Bulgaristan’daki Türkçe süreli yayınlar, özellikle 1922–1934 yılları arasında çıkan Kemalist gazeteler, ülke güvenliği için tehdit olarak görülerek baskı altına alındı. Merkezi Devlet Tarih Arşivi’nde bulunan Aralık 1934 tarihli bir rapora göre, Sofya’da yayımlanan Rehber ve Halk Sesi, Kırcali ve Filibe’de çıkan Rodop, Razgrad’daki Deliorman ve Karadeniz, Varna’daki Turan, Kırcali’deki Özdilek ve Vidin’de yayımlanan İstikbal gazeteleri, Türkiye’nin Sofya Elçiliği tarafından desteklenmekle suçlandı. Raporda, bu gazetelerin sahipleri ve yazarları arasında yer alan Mehmet Celil, Ahmed Hilmi ve Mehmet Lütfi Takanoğlu, en tehlikeli Kemalist propagandacılar olarak nitelendirildi. Hükümete, bu kişilerin Türk nüfusunun olmadığı yerlere sürülmeleri önerildi. Gazeteler, Bulgaristan’daki Türk-Müslüman topluluğun eğitim, vakıf yönetimi, dini kurumlar ve sosyal hayatla ilgili sorunlarını gündeme taşıdı. Reform taleplerine yer veren yayınlar, aynı zamanda Başmüftülük ve dini liderleri sert şekilde eleştirdi. Ancak Bulgar hükümetleri, 1923 sonrası giderek artan baskılarla bu hareketi bastırmaya çalıştı. Türk gazeteciler takip edildi, tutuklandı, saldırıya uğradı ve bazıları öldürüldü. Sonuçta 1934 darbesiyle birlikte bu 8 Kemalist gazete tamamen kapatıldı. Buna rağmen söz konusu yayınlar, Bulgaristan’daki Türk azınlığın haklarını ve modernleşme taleplerini savunan önemli bir dönüm noktası olarak tarihe geçti.