2026 FIFA Dünya Kupası Avrupa Elemeleri, Balkan futbolu için tarihe geçecek bir döneme işaret ediyor. Bölgeden Hırvatistan doğrudan Dünya Kupası bileti alırken, Romanya, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova ve Türkiye play-off turuna kalarak Balkan futbolunun yükselen ivmesini gözler önüne serdi. Futbolun artık yalnızca bir oyun değil, küresel bir endüstri hâline geldiği günümüzde, ekonomik ve altyapısal zorluklara rağmen Balkan ülkelerinin sahada sergilediği mücadele dikkat çekici bir tablo ortaya koyuyor.

Bu gelişmeleri, Balkan futbolunun geleceğini ve bölgedeki ülkelerin uluslararası arenadaki şanslarını daha yakından değerlendirmek için Balkan Futbol Platformu Yöneticisi Aydın Hafızoğlu ile kapsamlı bir röportaj gerçekleştirdik. Hafızoğlu, hem Balkan futbolunun güçlü ve zayıf yönlerini hem de sürpriz performanslarıyla öne çıkan ülkeleri samimi bir şekilde yorumladı.

2026 FIFA Dünya Kupası Avrupa Elemeleri’nde Balkan ülkelerinin genel performansını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bütüne bakınca başarılı olarak görüyorum. Çünkü kabul etmek gerekir ki futbol bir endüstri hâline geldi ve bazı Balkan ülkeleri hariç bölgenin futbol ekonomisi hâlâ düşük. 12 Balkan ülkesinden Hırvatistan doğrudan Dünya Kupası’na gidiyor, 6 tanesinin ise play-off turunda hâlâ şansı var.

Romanya, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova ve Türkiye'nin play-off hakkı elde etmesini Balkan futbolunun genel gelişimi açısından nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu tablo içerisinde, özellikle Kosova ve Kuzey Makedonya'nın performansını "en dikkat çekici sürpriz" olarak nitelemek mümkün müdür ve bunun nedenlerini nasıl yorumluyorsunuz?

Özellikle Dünya Kupası’na gitmek çok büyük bir prestij. Öncelikle bu durum, dünya çapında büyük bir reklam sağlar. Diğer yandan o ülkedeki futbolun gelişmişliği, izlenilirliği ve scouting faaliyetleri açısından da çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bunun en büyük örneği Hırvatistan; elde ettiği başarılarla birlikte pek çok oyuncusu yurtdışında oynamaya başladı ve scoutlar ülkedeki futbolu daha yakından takip eder hâle geldi. Özellikle İtalya ve Almanya’nın bu bölgeye olan ilgisini hepimiz biliyoruz.

Sürpriz olarak kesinlikle ilk sıraya Kuzey Makedonya’yı koyarım, ardından Kosova gelir. Kuzey Makedonya Ligi, son yıllarda UEFA sıralamasında oldukça geride kaldı. Ülke futbolunda hâlâ yapılması gereken çok şey var. Kosova ise yeni bir ülke olmasına rağmen futbol yatırımları açısından gelişen bir ülke. Bunun da bence yurtdışındaki Arnavut diasporasının etkisi var.

Hırvatistan’ın doğrudan Dünya Kupası’na katılması, Balkan futbolunun bölgede yükselen bir güç olduğunun göstergesi sayılabilir mi?

Kesinlikle Hırvatistan, son yılların yalnızca Balkanların değil, dünyanın en başarılı millî takımlarından biri. 2018’de Dünya Kupası finali, 2022’de ise dünya üçüncülüğü elde ettiler. Hem büyük bir başarı hem de bir istikrar örneği ortaya koyuyorlar.

Bulgaristan, Yunanistan, Karadağ, Slovenya ve özellikle Sırbistan’ın elemelerde başarısız olmasının temel sebepleri sizce nelerdir? Bu ülkeler için yapısal veya teknik anlamda öne çıkan sorunlar nelerdir?

Sırayla tek tek bakalım.

Bulgaristan, doğduğum ve en yakından takip ettiğim ülke. Daha çok yönetimsel sorunlardan dolayı Bulgaristan futbolu uzun zamandır başarıdan uzak kaldı. Şunu söylemek gerekir ki, yaklaşık 20 yıllık Borislav Mihaylov’un futbol federasyonu başkanlığı süresince yozlaşmış bir futbol düzeni vardı. Alınan sonuçlar da beni hiç şaşırtmadı.

Yunanistan, dengeli bir grupta yer alması bence ilk sebepti fakat en azından ilk ikiye kalacaklarını tahmin etmiştim. Çünkü Yunanistan, Türkiye gibi futbola çok para yatıran bir ülke.

Karadağ zaten bölgenin en kapalı kutu ülkesi ve futbol gücü olarak da en zayıfı. Beklenen bir sonuç oldu.

Slovenya kadrosu ne çok yıldız futbolcudan ne de kötü isimlerden oluşuyor. Kosova'nın gerisinde, aynı grupta 4 puanda kalmaları tabi ki sürpriz fakat ne yapsa şaşırmayacağımız bir milli takım.

Sırbistan, herkesin hemfikir olacağı şekilde Balkanlar’ın en büyük sürprizine imza attı kötü anlamda tabi. Kadrosunun tamamına yakını yurtdışında ve iyi takımlarda oynayan kaliteli isimlerden oluşuyor. Başarısızlığın en büyük faktörü bence teknik direktör Dragan Stojkovic. Hem son turnuvalarda hem de elemelerde ne kadar kötü futbol oynadıklarını hepimiz gördük. Hoca taktik anlamda değil, yıldızlara göre sistem ile oynadı ve sonuç ortada.

Türkiye’nin play-offlara kalmasını Balkan futbolu perspektifinden nasıl değerlendiriyorsunuz? Özellikle grup aşamasını gol yemeden tamamlayan İspanya karşısında sergilenen güçlü performansın ardından, Türkiye’nin Dünya Kupası bileti alma şansını nasıl görüyorsunuz?

Türk Milli Takımı'nın elemelerde gösterdiği futbol ve karakterden dolayı çok mutluyum. İspanya gibi makine düzeninde oynayan bir takıma karşı harika bir son maç çıkardık. Bu grupta lider olmak kolay değildi. En mutlu eden şeylerden biri, teknik direktör Vincenzo Montella yönetiminde ülkenin sevgisini ve heyecanını kazanmış bir takım görmek. Çünkü millî takımın başındaki hoca ve oyuncular her zaman tartışılmıştır. Bu bütünlüğü sağladığı için Montella hocaya teşekkür etmek isterim.

Türkiye ilk turda Romanya ile oynayacak. Rahat bir şekilde geçeceğimiz bir tur olur bence. Finalde gelecek Slovakya ve Kosova’dan güçlü bir kadroya sahibiz. Dünya Kupası’na rahat gideceğimizi düşünüyorum. Finalde bir Balkan insanı olarak Kosova’yı tercih ederim.

Son yıllarda performansları yükseliş gösteren Kuzey Makedonya’nın bu noktaya gelmesini sağlayan faktörler nelerdir?

Kuzey Makedonya'nın Avrupa Şampiyonası'na katılımı sonrası Dünya Kupası için play-off turuna kalması bana göre büyük başarı. Grupta bile son maça kadar şansı vardı. Başarının sebebi, çok sayıda yurttaşının yurtdışında oynayan futbolcular olması. Çünkü Kuzey Makedonya, yakından izlediğim ve birçok futbol insanıyla röportaj yaptığım bir ülke. Futbola yapılan yatırım çok az; altyapılar, sponsorluklar, stadlar, tesisler ve yayıncı kuruluşlar yetersiz. Dürüst olayım, Karadağ ile birlikte bölgede en kötü futbol ligine sahip olan ülke. Bu yüzden başarı bence yurtdışındaki futbolcuların katkısıyla gerçekleşti.

Bosna Hersek Milli Takımı, son maçta öne geçmesine rağmen skoru koruyamayarak direkt Dünya Kupası biletini kaçırdı. Bosna için neler söylersiniz?

Bosna Hersek’in de yurtdışında oynayan, özellikle Almanya’da forma giyen isimleri var. Başarılarının sebebi bence bu. Ki Avusturya maçında öne geçtikleri skoru korusalardı, muhteşem bir işe imza atacaklardı. Kabul etmek gerekir ki, kağıt üstünde kadroda süper yıldız düzeyinde isimleri yok. Edin Džeko hâlâ tam bir lider, ama artık 39 yaşında.

Balkan ülkelerinin uluslararası arenadaki bu yükselişini kalıcı kılabilmesi için hangi yatırımların veya yapısal reformların yapılması gerekmektedir?

Balkanlarda ilk yapılması gereken şey tesisleşme ve yeni stadyumların inşa edilmesidir. Çünkü birçok Balkan ülkesinde stadyumlar çok eski ve tesisler yetersiz. Zaten yoğun kış şartları nedeniyle liglere uzun aralar veriliyor. Oyuncular, yılbaşı sonrası adeta yeni bir kamp dönemi geçirip sıfırdan sezona başlıyor. Üstü kapalı ve alttan ısıtmalı stadyumlar yapılırsa bu uzun kış tatili azalır ve oyuncular çok daha sağlıklı zeminlerde futbol oynama şansı yakalar.

İkinci önemli konu ise altyapıya gereken önemin verilmesidir. Balkanlardan her zaman iyi ve kaliteli oyuncular çıkıyor. Balkan ruhu zaten savaşçı ve dayanıklıdır. Biraz teknik ve taktik eğitimi ile çok daha iyi gençlerin çıkacağına eminim.

En önemli unsurlardan biri de futbola yapılan yatırımdır. Futbol maalesef artık güçlü ekonomi ile ilerliyor.

Balkan ülkelerinden kaç tanesinin 2026 Dünya Kupası’nda yer almasını öngörüyorsunuz? Potansiyel sürpriz yapabilecek ülkeler hangileri olabilir?

Açık olmak gerekirse, Türkiye’nin Dünya Kupası biletini almasını bekliyorum. Arnavutluk sürpriz yapabilir, ancak Kuzey Makedonya, Bosna Hersek, Romanya ve Kosova’nın eşleşmelerinde oldukça güçlü rakipleri var.  Ama az önce de dediğim gibi bunlar Balkan takımı ve sonuna kadar mücadele edecektirler. Buradan tüm Balkan ülkelerine başarılar dilemek isterim.

Hüsamettin Gina