2024 yılı itibarıyla Kuzey Makedonya’da atık suların yalnızca %24,5’i arıtıldı, geri kalan %75,5’i ise doğrudan çevreye boşaltıldı. Bu durum, ülkenin yıllardır en büyük çevre kirliliği sebeplerinden biri olan nehir, göl ve yer altı sularının kirlenmesi sorununu devam ettirdiğini gösteriyor.

Avrupa Birliği’nin çevreyle ilgili yükümlülükleri ulusal yasalara dahil edilmesine rağmen, uygulamalar yavaş ilerliyor ve sınırlı sonuçlar elde ediliyor. 2024’te atık su miktarının, 2023’e göre %12 arttığı belirtiliyor, bu da ciddi bir endişe kaynağı.

Bunun yanı sıra, Avrupa fonlarından kaybedilen kaynaklar riski de giderek artıyor. Manastır’daki kanalizasyon sistemi örneği, bu riski gözler önüne seriyor. Çevre örgütleri, her AB üyesi ülkenin atık su arıtma tesisleri inşa etmesi ve Avrupa'nın atık su yönetimine dair direktiflerini uygulaması gerektiğini, ancak bu süreçte hızla ilerlemenin zor olduğunu belirtiyor.

2022 yılına ait Çevre İzleme Raporu'nda da durum ele alınıyor: "Atık su arıtma ve nehirlerin korunması, tüm düzeylerde en yüksek politika önceliği olmalıdır. Su kalitesinde bir iyileşme görülse de, hala iyi bir ekolojik durum elde edilememiştir."

Kuzey Makedonya'nın su stratejisi de, kamu kanalizasyon sistemleri ve arıtma tesislerinin inşa edilmesinin kritik bir öneme sahip olduğunu vurguluyor.

Ana kirleticiler, evsel ve endüstriyel atık suları toplayan belediye kanalizasyon sistemleri olmaya devam ediyor. Manastır’daki Drago Nehri, "ölü nehir" olarak biliniyor ve fekal ve endüstriyel atıkların açık kolektörlerine dönüştü.

Yerel yönetimler ve Çevre Bakanlığı yıllardır yeni kanalizasyon ağı ve arıtma tesisi inşa etmeyi vaat etmesine rağmen, proje oldukça yavaş ilerliyor. Kanalizasyon ağı için henüz bir yüklenici ile sözleşme imzalanmamışken, kamu ihalesi tamamlanmış durumda. Bu durum, Avrupa fonlarının geri çekilme riskini beraberinde getiriyor ve yıllardır bu sorunla mücadele eden halk, çözüm konusunda giderek daha fazla hayal kırıklığına uğruyor.