ChatGPT’nin piyasaya sürülmesiyle birlikte “yapay zeka” terimi artık sadece bilim kurgu dünyasının bir parçası olmaktan çıkarak günlük hayatımızın içine girdi. Gençler arasında Google yerine sorularını doğrudan chatbotlara yönlendirme eğilimi artarken, bazı ülkelerde OpenAI modellerine erişim ya tamamen yasaklandı ya da ciddi şekilde kısıtlandı.

Bu kısıtlamaların sebepleri ülkeden ülkeye değişiyor. Örneğin Kuzey Kore, Çin ve İran gibi ülkeler, internet erişimini sıkı kontrol eden ve sansür uygulayan yasalarla, yapay zekaya erişimi engelleyen sitelere erişimi kısıtlıyorlar. Çinli kullanıcılar ise yerli yapay zeka modelleri olan “Kwen”, “DipSik”, “Baichuan” ve “Hunyuan” gibi Alibaba’nın geliştirdiği platformları kullanıyorlar.

Bazı ülkelerde ise yetkililer, yapay zekanın veri işleme doğruluğu konusunda endişe taşıyor. Çünkü dil modelleri kullanıcıların sağladığı bilgileri temel alarak öğreniyor ve bu verilerin güvenilirliği tartışmalı olabiliyor.

“Siber Haber” sitesinin derlediği bilgiye göre, ChatGPT’ye erişimi hükümetleri tarafından engellenen ülkeler arasında Rusya, Küba, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eritre, Libya, Güney Sudan, Sudan, Butan, Esvatini, Çad, Burundi ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti bulunuyor. Ayrıca Venezuela, Belarus, Mısır, Myanmar, Etiyopya ve Somali’de erişim hâlâ soru işareti olarak görülüyor.

Yasakların tek sebebi hükümetlerin politikaları değil. Örneğin OpenAI şirketi, Hong Kong ve Belarus’taki dil modellerini desteklemiyor. Suriye, Yemen ve Afganistan gibi ülkelerde ise altyapı eksikliği ve devam eden savaşlar yapay zekanın kullanılmasını engelliyor.

Eğitim kurumları ve bazı iş yerlerinde yapay zeka kullanımına yönelik kısıtlamalar bulunuyor. Öğrencilerin yapay zekaya yaptıracakları ödevlerin eğitim kalitesini olumsuz etkileyebileceği endişesi, bu yasakların temel sebeplerinden biri olarak gösteriliyor.

Şu anda ChatGPT’nin kullanılamadığı ülkelerde genellikle savaş, altyapı sorunları veya siyasi sansür etkili olurken, pek çok ülke yapay zeka teknolojisini reddetmiyor; bazıları ise kendi yerel dil modellerini geliştirme yoluna gidiyor.