Anayasa Mahkemesi, Lilyana Popovska’nın başvurusu üzerine, 17 Temmuz 2022’de Sofya’da imzalanan Türkiye‑Bulgaristan Ortak Hükümetlerarası Komisyon çerçevesindeki ikinci toplantıya ait Protokolü resmen bir dosyaya dönüştürdü. Mahkeme, gerekli belgelerin toplanmasına yönelik ön süreç hakkında açıklama yaptı.

Popovska’nın iddiasına göre, söz konusu Protokol, anayasanın 8. maddesinin 1. fıkra, (1), (2) ve (11) numaralı alt bentleri ile uluslararası anlaşmaların yapılması, onaylanması ve yürürlüğe konulması prosedürlerini düzenleyen yasaya aykırıdır. Protokolün Meclis'ten onay almadan ve resmi gazetede yayımlanmadan yürürlüğe girmesi, imzalandığı tarihten itibaren zorunlu olan anayasal prosedürlere aykırı olarak değerlendiriliyor.

Popovska ayrıca Protokolün şekli ve içeriğinin uygun olmadığını, hukuki çerçeveyi aşan bir belge niteliğinde olduğunu ve makedon halkının kimlik, dil ve devlet meselelerine zarar verdiğini savunuyor. Başvuruda ayrıca Viyana Sözleşmesi’ne atıf yapılmış; bu uluslararası muamele normlarına aykırı olduğu iddia edilmiş. Kuzey Makedonya tarafında sürecin şeffaf olmadığını vurgularken, Bulgaristan’da parlamentonun metni görüşmüş oluşunu bir eleştiri olarak öne sürdü.

Bahsi geçen Protokol, dönemin Dışişleri Bakanı Buyar Osmani ve meslektaşı Teodora Gençovska tarafından imzalıydı. Osmani, Protokol’ü karşılıklı bir adım olarak tanıtırken, Gençovska kamuoyuna yapılan açıklamada “Bulgaristan’ın Makedon dilini hâlâ tanımadığını” ifade etmişti.