Hırvatistan’daki Ruđer Bošković Enstitüsü'nden bilim insanları, Adriyatik Denizi’nin derin sularında beklenenden çok daha hızlı bir ısınma ve tuzlanma süreci yaşandığını tespit etti. Araştırmaya göre, Güney Adriyatik Havzası’nda – yani denizin en derin noktasında – 1.000 metre derinlikteki su sıcaklığı son on yılda 0,8 °C artarken, tuzluluk oranı da 0,2 birim yükseldi. Bu değerler, Akdeniz’de şimdiye kadar kaydedilen en hızlı değişim olarak öne çıkıyor.

Bilim insanları, Adriyatik Denizi'nin Akdeniz genelindeki sıcaklık modellerini etkileyen bir “doğal termostat” gibi çalıştığını belirtiyor. Özellikle kış aylarında Kuzey Adriyatik’te oluşan soğuk ve yoğun sular, Ottran Boğazı aracılığıyla güneye hareket ederek Akdeniz’in derinlerine ulaşıyor ve bu yolla yüzyıllardır oksijen ve sıcaklık dengesi sağlanıyordu.

Ancak bu sistem bozulmak üzere. Artık Adriyatik kıyılarında oluşan su, daha sıcak ve tuzlu hale geliyor. Bu da Akdeniz’in derinliklerine serinletici değil, ısıtıcı bir katkı sağlıyor.

Araştırmaya göre bu değişimin başlıca nedeni küresel ısınma, değişen yağış rejimleri ve nehir debilerindeki dalgalanmalar. Yüzey sularının daha az soğuması ve nehirlerin taşıdığı tatlı suyun azalması, özellikle Kuzey Adriyatik’teki suyun tuzluluğunu artırıyor.

Önceki yüzyıllarda derin su sıcaklıkları yavaş yavaş artarken (yüzyılda 0,2 °C), 2012-2024 döneminde bu oran on yılda 0,8 °C’ye yükseldi. Bilim insanları bu değişimin, iklim modellerinin yüzyıl sonu için öngördüğü seviyelere çoktan ulaştığını vurguluyor.

Adriyatik’teki hızlı değişim, sadece bölgesel bir sorun değil; Avrupa genelini etkileyebilecek bir kriz olarak değerlendiriliyor. Soğuk derin sulara adapte olmuş türler bölgeyi terk ederken, doğu Akdeniz'den gelen tropikal türler sıcaklaşan sulara yerleşmeye başladı. Ayrıca, derin sulardaki yoğunluk değişimleri, deniz seviyesinin yükselmesine de katkı sağlıyor.

Araştırmalara göre mevcut eğilimler, her yıl deniz seviyesinde fazladan 3,3 milimetrelik bir artışa yol açabilir.

Araştırmayı yürüten Dr. Vilibić, “Doğa bize ciddi bir uyarı gönderiyor. Bu süreci anlamak ve toplumu yaklaşan değişimlere hazırlamak bizim sorumluluğumuz,” diyerek Avrupa çapında ortak önlemler alınması gerektiğini vurguladı.